Zleceniobiorcy – uczniowie i studenci do 26 roku życia – którzy kończą szkołę lub uczelnię tracą prawo do zwolnienia ze składek ZUS z tytułu umowy zlecenia. Obowiązek ustalenia od kiedy zleceniobiorcę – absolwenta należy zgłosić do ZUS spoczywa na płatniku składek – w tym przypadku na zleceniodawcy. Konsekwencje błędów w tym zakresie również obciążą w pierwszej kolejności zleceniodawcę.
Umowa zlecenie (a także inne umowy o charakterze cywilnoprawnym, do których zastosowanie mają przepisy o zleceniu) co do zasady stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Zakres ochrony ubezpieczeniowej zleceniobiorcy nie różni się znacząco od ochrony zagwarantowanej pracownikom – podstawową różnicą jest dobrowolność podlegania ubezpieczeniu chorobowego przez zleceniobiorcę (dla pracowników jest to ubezpieczenie obowiązkowe). Pozostałe ubezpieczenia – emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne – rozlicza się za zleceniobiorców zasadniczo analogicznie jak ma to miejsce w przypadku osób pozostających w stosunku pracy.
Umowa zlecenie dla ucznia
Jednym z istotnych wyjątków od tej zasady jest zwolnienie z obciążeń ZUS przychodów z umowy zlecenia zawartej z uczniem lub studentem w wieku do 26. roku życia. Zleceniodawca taki nie podlega zgłoszeniu w ZUS i nie są za niego opłacane żadne składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Cezurą jest tu moment utraty statusu ucznia lub studenta oraz dzień ukończenia 26 lat. Bywa że płatnicy mają problem z określeniem dokładnej daty, od której zleceniobiorca – absolwent powinien zostać zgłoszony do ZUS.
W przypadku ucznia – absolwenta szkoły ponadpodstawowej (a także szkół ponadgimnazjalnych, które są obecnie na etapie wygaszania) obowiązek zgłoszenia w ZUS z tytułu umowy zlecenia powstaje od 1 września roku, w którym dana osoba ukończyła szkołę. Za ucznia, do 31 sierpnia każdego roku, uważa się osobę, która kontynuuje naukę w tej samej szkole; która ukończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września; oraz która ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki (absolwent). Dla płatnika oznacza to, że niezależnie od tego, w którym dniu kończą się zajęcia dydaktyczne lub kiedy następuje rozdanie świadectw – rok szkolny formalnie zawsze trwa do 31 sierpnia danego roku. Zgłoszenie zleceniobiorcy – byłego ucznia do ZUS powinno zatem nastąpić od 1 września danego roku.
Pewne modyfikacje występują w przypadku maturzystów. Zasadniczo tegoroczny maturzysta (absolwent szkoły średniej), który na tym etapie kończy kształcenie, powinien zostać zgłoszony do ubezpieczeń z tytułu umowy zlecenia od 1 września. Wyjątek dotyczy absolwenta, który przedstawi zaświadczenie o przyjęciu na studia od następnego roku akademickiego. Osoba taka jest uznawana za ucznia do 30 września. Tym samym nie podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń z tytułu umowy zlecenia również w okresie od 1 do 30 września.
Umowa zlecenie dla studenta
W przypadku zleceniobiorców – absolwentów uczelni wyższych sytuacja przedstawia się inaczej. Zgodnie z ustawą – Prawo o szkolnictwie wyższym, studentem jest osoba kształcąca się na studiach I stopnia (np. licencjackich, inżynierskich), II stopnia (uzupełniających studiach magisterskich) lub na jednolitych studiach magisterskich. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS dotyczy całego okresu, w którym zleceniobiorca legitymuje się statusem studenta – od dnia wpisania na listę studentów (immatrykulacji) do dnia skreślenia z tej listy lub ukończenia studiów. W przypadku studentów należy też zawsze pamiętać o cezurze wieku – osoba od dnia swoich 26. urodzin podlega ubezpieczeniom w ZUS z tytułu umowy zlecenia, nawet jeżeli legitymuje się jeszcze statusem studenta.
Za dzień ukończenia studiów przepisy uznają datę:
- złożenia przez studenta egzaminu dyplomowego (licencjackiego, inżynierskiego, magisterskiego),
- złożenia przez studenta ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu – w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii,
- zaliczenia przez studenta ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki – w przypadku kierunku farmacja.
Zleceniobiorcę – absolwenta studiów w wieku do ukończenia 26 lat należy zatem zgłosić do ZUS od dnia następującego po dniu złożenia egzaminu dyplomowego. Co istotne, nie ma tu zastosowania zasada zachowania statusu studenta w okresie pomiędzy kolejnymi etapami kształcenia. Oznacza to, że zleceniobiorca – absolwent studiów licencjackich, który od października tego samego roku planuje rozpocząć studia uzupełniające magisterskie, nie zachowuje statusu studenta w okresie pomiędzy ukończeniem jednych studiów a rozpoczęciem kolejnych. Jeżeli faktycznie podejmie kolejne studia i nadal będzie zleceniobiorcą, będzie mógł zostać przez płatnika wyrejestrowany z ZUS od dnia kolejnej immatrykulacji (najczęściej od 1 października danego roku).
Warto też pamiętać, że słuchacz studiów podyplomowych, a także uczestnik studiów doktoranckich nie jest uważany za studenta. Zleceniodawca takiej osoby ma obowiązek zgłosić ją do ZUS z tytułu umowy zlecenia, bez względu na wiek osoby podejmującej ten rodzaj kształcenia.
Brak komentarzy