Dotychczas wzrost gospodarczy był nierzadko osiągany kosztem środowiska. Zysk jest często przedkładany nad dobro planety, choć oba zjawiska mogą współistnieć. Potrzeba powstrzymania kryzysu klimatycznego jest pilna, a innowacje w biznesie są koniecznością, aby przekształcić światową gospodarkę w gospodarkę o obiegu zamkniętym i uniknąć katastrofy klimatycznej.
Dla większości firm zrównoważony rozwój jest ostrożnym balansowaniem pomiędzy przestrzeganiem nowych przepisów a zachowaniem rentowności i konkurencyjności. Z „Międzynarodowego Barometru Innowacji 2021” wynika, że większość przedsiębiorców deklaruje swoje poparcie dla zrównoważonego rozwoju, ale niekoniecznie w obszarze B+R. Na pytanie o to, ile swojego budżetu przeznaczają na projekty z zakresu zrównoważonej innowacji, 35 proc. firm odpowiedziało, że wydaje pomiędzy 1 a 10 proc., a tylko 7 proc. przeznacza ponad połowę swojego budżetu.
Różnice branżowe
Oczywiście wysokość inwestycji w zrównoważony rozwój zależy od sektora. Sektor chemiczny
i inżynieria lądowa charakteryzują się dużą rozpiętością pomiędzy firmami, przy czym 17 proc.
respondentów Ayming przeznacza od 26 do 50 proc. środków na zrównoważony rozwój, a 14 proc. – ponad połowę. Pomimo rosnącej tendencji w kierunku wyboru pojazdów elektrycznych i hybrydowych sektor motoryzacyjny i przemysłowy wydają najmniej na zrównoważone innowacje, podczas gdy sektor finansowy i kapitałowy przeznacza na nie znacznie większą kwotę. Co piąte przedsiębiorstwo z tej branży wydaje na zrównoważone innowacje między 26 a 50 proc. budżetu.
To stawia pod znakiem zapytania definicję tego, co można uznać za zrównoważone B+R. Niektóre projekty po prostu minimalizują ślad węglowy prowadzonej działalności, podczas gdy inne radykalnie zmieniają sposób funkcjonowania firmy.
Rozwój zrównoważonej innowacji
Aby dowiedzieć się, w jaki sposób zrównoważona innowacyjność może wzrosnąć, zapytaliśmy naszych respondentów, skąd bierze się presja na realizację projektów z tego obszaru. Otrzymane wyniki były do siebie zbliżone, choć konkurencja okazała się najmniej istotnym czynnikiem, osiągając poziom 34 proc. Jedynie branże motoryzacyjna i przemysłowa jawią się jako anomalie, gdyż są wyraźnie napędzane przez konkurencję. 60 proc. respondentów wymienia ją jako swoją kluczową presję.
Można by się spodziewać, że popyt ze strony klientów i ustawodawstwo będą miały większe znaczenie. Jednak obie te kwestie są na dość niskim poziomie – odpowiednio 36 i 35 proc. Najpopularniejszym czynnikiem napędzającym zrównoważone innowacje był fakt, że przyczynią się one do poprawy wyników biznesowych – odpowiedziało tak 43 proc. respondentów. Głównym celem wielu projektów może wcale nie być osiągnięcie zrównoważonego rozwoju, ale jest to korzyść występująca jednocześnie ze zwiększeniem efektywności. Dla przykładu, jeśli firma ogranicza swoje zużycie energii, co zawsze wiąże się z wysokimi kosztami, w rzeczywistości nie tylko poprawi sposób prowadzenia działalności, ale również osiągnie zrównoważone rezultaty.
Czynniki wspomagające
Warto wiedzieć, w jaki sposób poszczególne czynniki wpływają na decyzję firmy o wprowadzeniu zrównoważonych innowacji. Ankietowani postrzegali większość wskazanych czynników pozytywnie, przy czym 70 proc. z nich „bardzo” lub „nieco” pozytywnie oceniło wpływ dostępu do talentów, a 69 proc. – przywództwo. Wśród wskazywanych odpowiedzi wyróżnia się technologia, którą 76 proc. badanych ocenia „bardzo” lub „nieco” pozytywnie.
Z perspektywy myślenia o przyszłości, na pytanie o to, co pomoże firmie skutecznie wprowadzać innowacje, lepszą technologię wskazało 38 proc. respondentów. Wyniki badania wskazują, że interwencja rządu jest postrzegana mniej korzystnie, jeśli chodzi o stymulowanie zrównoważonych badań i rozwoju. Istnieją dwa podstawowe sposoby, w jakie rząd może kierować gospodarką w zrównoważonym kierunku: regulacje i zachęty. Na pytanie, skąd bierze się presja, by realizować zrównoważone innowacje, prawodawstwo było na przedostatnim miejscu, co jest nieco zaskakujące.
Dziś zrównoważona innowacja jest rozwijana zwykle w sposób organiczny, a przedsiębiorstwa wdrażają ją głównie dlatego, że zwiększa ona ich wydajność. Aby rzeczywiście nadać rozpędu zrównoważonym badaniom i rozwojowi, rządy powinny opracować kryteria umożliwiające wprowadzenie znaczących ulg podatkowych, które można by stosować do wszystkich zrównoważonych działań badawczo-rozwojowych.
Więcej w „Międzynarodowym Raporcie Innowacji 2021”
Brak komentarzy