Firma, która zatrudnia osoby w ramach stosunku pracy, powinna mieć wiedzę na temat tego, czy jej pracownicy nie zawarli z innym podmiotem umowy cywilnoprawnej, w ramach której wykonują pracę na rzecz swojego pracodawcy.
W takiej sytuacji bowiem to pracodawca zobowiązany jest do opłacenia składek ubezpieczeniowych od przychodów uzyskanych z tytułu umowy cywilnoprawnej (zarówno umowy zlecenia jak i umowy o dzieło). Wynika to z art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza to dla pracodawcy zagrożenie, że zostanie obciążony składkami należnymi z umowy, o której zawarciu mógł nawet nie wiedzieć.
Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych definiują na gruncie ubezpieczeniowym pojęcie „pracownika”, które ma znaczenie szersze niż wynikające z Kodeksu pracy. Za pracownika – dla celów ubezpieczeniowych – uważa się nie tylko osobę pozostającą w stosunku pracy, lecz także każdą osobę, która:
- wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia albo umowę o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy,
- wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Przepisy nie definiują jednoznacznie, co należy rozumieć przez pojęcie „praca wykonywana na rzecz pracodawcy”. W orzecznictwie przyjęło się, że dla ustalenia podmiotu, na rzecz którego świadczone są prace zlecone, decydujące znaczenie ma to, który podmiot osiąga ostatecznie korzyść z wykonania umowy i kto jest jej końcowym beneficjentem (por. np. uchwała Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., sygn. II UZP 6/09, OSNP 2010/3–4/46). Nie ma tu znaczenia fakt, że zakres prac zleconych jest całkowicie różny od zakresu obowiązków pracowniczych zleceniobiorcy (albo wykonawcy dzieła). Dla obowiązku oskładkowania przychodu z umowy cywilnoprawnej przez pracodawcę nie ma znaczenia, czy zakres prac zleconych jest zbliżony do obowiązków służbowych, czy też całkowicie od nich odmienny.
Wykładnię taką potwierdza ZUS, który w interpretacji indywidualnej z 14 lutego 2014 r., znak: DI/200000/43/109/2014, wskazał, że:
(…) rodzaj czynności określonych w umowach o dzieło, (…) całkowicie odmienny w stosunku do obowiązków wykonywanych w ramach umowy o pracę jest w świetle art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych bez znaczenia, gdyż powołany przepis wymaga (…) by kumulatywnie były spełnione następujące przesłanki tj.: praca wykonywana jest na podstawie, zawartej z innym niż pracodawca podmiotem, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, natomiast faktycznym beneficjentem pracy wykonywanej na podstawie umowy jest pracodawca wykonawcy umowy cywilnoprawnej.
Przychód uzyskany z umowy zlecenia (albo umowy o dzieło) realizowanej na rzecz pracodawcy rozlicza firma zatrudniająca osobę w ramach stosunku pracy, a nie jego zleceniodawca (lub zamawiający dzieło). Pracodawca musi zatem uzyskać wiedzę o wysokości wynagrodzenia, które uzyskał jego pracownik z tytułu umowy cywilnoprawnej w danym miesiącu. Następnie kwotę wynagrodzenia powinien zsumować z przychodem ze stosunku pracy i rozliczyć w jednym imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA, z kodem 01 10 xx, czyli na zasadach obowiązujących w odniesieniu do pracowników. Natomiast zleceniodawca (zamawiający dzieło) nie zgłasza zleceniobiorcy do żadnych ubezpieczeń.
WAŻNE!
Pracodawca jest płatnikiem składek ZUS z tytułu umowy zlecenia i umowy o dzieło swojego pracownika, jeżeli zawarł on tę umowę z podmiotem trzecim, ale realizuje prace zlecone na rzecz swojego pracodawcy.
Brak komentarzy